ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ, ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਕਸਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਉਮਰ ਵਧਣ ਨਾਲ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ, ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਅਣਗਿਣਤ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਦਾ, ਯਾਦ ਰੱਖਦਾ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਦਿਮਾਗ ਸਰੀਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਸ ਵਿਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਵਿਚ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਖਾਂਦੇ-ਪੀਂਦੇ, ਤੁਰਦੇ-ਫਿਰਦੇ, ਬੋਲਦੇ, ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਦਿਮਾਗ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮੈਮੋਰੀ ਸਲਿਪ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਇਹ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆਉਣ ਲਗਦੀ ਹੈ।ਕਮਜ਼ੋਰ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੇ ਕਾਰਨ : ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ, ਚਿੰਤਾ, ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿਮਾਗ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦੇ ਪਾਉਂਦੇ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 7-8 ਘੰਟੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ‘ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਘੱਟ ਸੌਣ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਤਰੋਤਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਤਾਜ਼ਗੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਵਧੇਰੇ ਐਕਟਿਵ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ।
ਕਈ ਵਾਰ ਖੁਰਾਕ ਵਿਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ‘ਤੇ ਵੀ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ, ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ, ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ1, ਬੀ12 ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਭੋਜਨ ਹਨ, ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਵੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੈਂਟਰਲ ਨਰਵਸ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣੋ ਅਤੇ ਮਾਹਿਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਰਮੋਨਲ ਬਦਲਾਅ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੂਡ ਬਦਲਣਾ, ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਖਾਸ ਦਵਾਈ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ‘ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਜਾਂ ਚਿੰਤਾ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਨਾਲ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ‘ਚ ਤੁਹਾਡੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਘੱਟਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ। ਕਈ ਵਾਰ ਜਿਹੜੀ ਸੱਟ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉੱਪਰੋਂ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਓ।