ਖਾਰਟੂਮ, 17 ਮਈ (ਏਜੰਸੀ) : ਖਾਰਟੂਮ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਭਿਆਨਕ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਕਟ ਵਿਗੜਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੂਡਾਨੀ ਆਰਮਡ ਫੋਰਸਿਜ਼ (ਐਸਏਐਫ) ਅਤੇ ਰੈਪਿਡ ਸਪੋਰਟ ਫੋਰਸਿਜ਼ (ਆਰਐਸਐਫ) ਵਿਚਾਲੇ ਹਿੰਸਕ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਝੜਪਾਂ ਦੂਜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸਿਨਹੂਆ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸੂਡਾਨੀ ਡਾਕਟਰਜ਼ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਝੜਪਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 822 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਟਕਰਾਅ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਭੋਜਨ, ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਵਾਈ ਬੰਬਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਲੁੱਟ ਕਾਰਨ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵਿਗੜ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੋੜਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਸਮਾਨੀ ਚੜ੍ਹ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਵਾਧੇ ਬਾਰੇ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਲੱਖਾਂ ਸੂਡਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਭੁੱਖਮਰੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਵੱਲ ਧੱਕ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੁਹੰਮਦ ਨੂਰੇਦੀਨ ਹਾਸ਼ਿਮ, ਇੱਕ ਸੂਡਾਨ ਦੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ, ਨੇ ਸਿਨਹੂਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ “ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੋਜਨ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਅਤੇ ਆਯਾਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਖਾਰਤੂਮ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ”। ਉਸਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਤੁਰੰਤ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਵਾਲੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਧੇਗੀ “ਕਿਉਂਕਿ ਲੱਖਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਯੁੱਧ ਕਾਰਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ।” ਮਰਸੀ ਕੋਰ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਤਾਲਮੇਲ ਲਈ ਦਫਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੁੱਖ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਸਮਾਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਣਕ ਦਾ ਆਟਾ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਟਮਾਟਰ ਪੇਸਟ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ।” “ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਜਾਂ ਸਮਾਨ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਦੁਕਾਨਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਖਾਰਟੂਮ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਦਾਰਫੁਰ ਵਿੱਚ ਨਕਦੀ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਲਣ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਖਰਚੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਈ ਹੈ। ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ”ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸਿਟੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਖਾਰਟੂਮ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਬੈਂਕ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਜਾਂ ਸਿੱਧੀ ਵਿਕਰੀ ਵਿੰਡੋਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਮੁਅੱਤਲ ਕਾਰਨ ਲੰਬੇ ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਬਿਜਲੀ ਬੰਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਇੱਕ ਨਿਵਾਸੀ ਨੇ ਸਿਨਹੂਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, “ਉੱਤਰੀ ਅਲ-ਸ਼ਬੀਆ ਖੇਤਰ (ਖਾਰਤੂਮ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੁਆਂਢ) ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਝ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਕਲਪਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਣਾ ਪਿਆ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਨਰੇਟਰ, ਪਰ ਬਾਲਣ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ। ਬਿਜਲੀ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਘਨ ਪਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਡੂੰਘੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਨਿਰੀਖਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਛੱਡ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੁਡਾਨੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਸਾਲਾਹ ਅਬਦੇਲ-ਗੱਫਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 500,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਅਗਲੇ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਸੂਡਾਨੀ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੇਣੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ। “ਜੇਕਰ ਸੰਕਟ ਲੰਮਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉਡਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ,” ਅਬਦੇਲ-ਗੱਫਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਜਿਸ ਨੇ “ਬੱਚਿਆਂ ‘ਤੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ” ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ। ਗਵਾਹਾਂ ਨੇ ਖਾਰਟੂਮ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿਚ ਜਾਬਰਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਅਰਕਾਵੀਟ, ਅਲ-ਮਾਮੂਰਾ ਅਤੇ ਅਲ-ਜੇਰਾਇਫ ਵਿਚ ਸੂਡਾਨੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਆਰਐਸਐਫ ਦੇ ਲੜਾਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿੱਧੀ ਝੜਪਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ।