ਇੰਫਾਲ, 23 ਅਪ੍ਰੈਲ (ਮਪ) ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ‘ਖੋਂਗਜੋਮ ਦਿਵਸ’ ‘ਤੇ, ਮਨੀਪੁਰ ਨੇ 1891 ਦੀ ਆਖਰੀ ਐਂਗਲੋ-ਮਣੀਪੁਰੀ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮਨੀਪੁਰੀ ਫੌਜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਾਇਕ ਪਾਓਨਾ ਬ੍ਰਜਬਾਸ਼ੀ ਦੀ ਅਦੁੱਤੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ। ਸੰਖਿਆ ਅਤੇ ਫਾਇਰਪਾਵਰ ਦੋਵਾਂ ਪੱਖੋਂ ਭਾਰੀ ਔਕੜਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪਾਓਨਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ 300-ਮਜਬੂਤ ਦਲ ਨੇ ਇੱਕ ਸਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਲੜਾਈ ਇੰਫਾਲ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 35 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਖੋਂਗਜੋਮ ਵਿਖੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਜਾਂ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅੰਤ ਤੱਕ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਲੜਾਈ ਲੜੀ।
ਪਾਓਨਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਪ੍ਰਤੀ ਅਟੁੱਟ ਸਮਰਪਣ ਮਨੀਪੁਰੀ ਦੇਸ਼ਭਗਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਉਸ ਪਲ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜਦੋਂ ਮਨੀਪੁਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਉਸ ਦੌਰ ਦੇ ਮਨੀਪੁਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਜ਼ਬਾ, ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਅਜੋਕੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਰਹੇ, 23 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੋਂਗਜੋਮ