ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਪਾਲਕ, ਬੀਨਜ਼, ਮਟਰ, ਸੌਗੀ, ਖੁਰਮਾਨੀ, ਮੁਰਗੀ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭੋਜਨ ਵਰਗੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਮੈਕਰੋਨਿਊਟਰੀਐਂਟ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਆਇਰਨ ਉਹ ਬੁਨਿਆਦੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ – ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਜੋ ਲਾਲ ਰਕਤਾਣੂਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਅਤੇ ਅੰਗਾਂ ਤੱਕ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਰਬੀਸੀ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਕੋਈ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਹਤ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਇੰਨੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ, ਇਹ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤਕ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ?
ਮੇਓ ਕਲੀਨਿਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਨੀਮੀਆ – ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਨਤੀਜਾ – ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਨਿਸ਼ਾਨ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਆਇਰਨ ਦੀ ਘਾਟ ਵਾਲੇ ਅਨੀਮੀਆ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
– ਪੀਲੀ ਚਮੜੀ
– ਕਮਜ਼ੋਰੀ
– ਸਿਰ ਦਰਦ
– ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ
– ਥਕਾਵਟ
– ਜੀਭ ਦੀ ਸੋਜ
– ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨਿਆਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭੁੱਖ ਦੀ ਕਮੀ
– ਨਹੁੰਆਂ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ
– ਮਿੱਟੀ ਜਾਂ ਬਰਫ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣ ਦੀ ਦਿਲੀ ਇੱਛਾ
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਇੱਕ ਲੱਛਣ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਅਣਡਿੱਠ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ – ਅਤੇ ਉਹ ਹੈ ਠੰਡੇ ਹੱਥ ਅਤੇ ਪੈਰ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਪੂਰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਸਪਲੀਮੈਂਟਸ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਾ ਲਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਇਰਨ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ।
ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ?
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਾਂ ਬਾਹਰੀ ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ :
– ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਹਵਾਰੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
– ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਦੁੱਗਣੇ ਆਇਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਤੇ ਅਨੀਮੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਸਵੈ-ਨਿਦਾਨ ਜਾਂ ਸਵੈ-ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।