ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਸੀਐਨਐਨ ਨਿਊਜ਼-18 ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ 2016 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 7.5 ਲੱਖ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 6,000 ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 106 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ।
2016 ਅਤੇ 2021 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਕੁੱਲ 7,49,765 ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੀ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 2019 ਵਿੱਚ (1.44 ਲੱਖ), ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2016 (1.41 ਲੱਖ)। ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਹੋਰ ਖੁਦਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ 2017 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 6.08 ਲੱਖ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਲਈ ਆਪਣੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। 2017 ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਅਮਰੀਕਾ, ਕੈਨੇਡਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਚਾਰ ਦੇਸ਼ 2017 ਤੋਂ 82% ਸੰਖਿਆ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਸਨ। ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ – ਜਦੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੀ – ਇਹ ਚਾਰ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਛੱਡਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 85% ਲਈ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਸਨ, ਸੀਐਨਐਨ-ਨਿਊਜ਼ 18 ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
2017 ਤੋਂ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2.56 ਲੱਖ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਆਪਣੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਦਕਿ 91,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੈਨੇਡਾ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ।
ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 31 ਭਾਰਤੀਆਂ – 2020 ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਅਤੇ 2021 ਵਿੱਚ 24 – ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੀ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 2017 ਤੋਂ 2021 ਦਰਮਿਆਨ 2,174 ਭਾਰਤੀ ਆਪਣੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਛੱਡ ਕੇ ਚੀਨ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਕਤ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 94 ਭਾਰਤੀ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ। ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ 20 ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਗਏ ਸਨ। ਨੇਪਾਲ ਨੇ 134 ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ 2016 ਤੋਂ 2021 ਦਰਮਿਆਨ ਕੁੱਲ 5,891 ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਬਜਟ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 2018 ਤੋਂ 2021 ਦਰਮਿਆਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ, ਜੈਨ ਅਤੇ ਈਸਾਈ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਸਮੂਹਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 8,244 ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੁੱਲ 3,117 ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ, ਜੈਨ ਅਤੇ ਈਸਾਈ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ 2018 ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦਸੰਬਰ 2021 ਤੱਕ, 10,635 ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਪੈਂਡਿੰਗ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ 7,306 ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ 1,152 ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।