ਅਲਬਾਮਾ: ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲਾਂ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਜੀਵ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੰਗਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਰੀਂਗਣ ਵਾਲੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਅਲੋਪ ਹੋਣ ਦੀ ਕਗਾਰ ‘ਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਰਲੱਭ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਜੁਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਅਲਬਾਮਾ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ 60 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ ਇੱਕ ਸੱਪ ਮੁੜ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੰਡੀਗੋ ਸੱਪ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਅਲਬਾਮਾ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਪਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਅਲੋਪ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਕੋਂਕੂਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਇਹ ਸੱਪ 60 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਲਬਾਮਾ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆਫ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਨੈਚੁਰਲ ਰਿਸੋਰਸਜ਼ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਸੱਪ ਨੂੰ ਘਰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ‘ਚ ਸਫਲ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਇਹ ਪੂਰਬੀ ਨੀਲ ਸੱਪ 60 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਅਲਬਾਮਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਲਾਬਾਮਾ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆਫ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਨੈਚੁਰਲ ਰਿਸੋਰਸਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਾਰਨ ਉਹ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਦੇਖਣ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੱਪਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੰਮ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਦਿਲਚਸਪ ਖੋਜ ਪੂਰਬੀ ਇੰਡੀਗੋ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2006 ਵਿੱਚ ਅਲਾਬਾਮਾ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਮੂਲ ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਘਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਸੱਪ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਸੱਪਾਂ ਨੂੰ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਵਾਂ ਲੱਭਿਆ ਸੱਪ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2010 ਤੋਂ 2020 ਤੱਕ, ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੇ 170 ਬੰਦੀ ਪੂਰਬੀ ਨੀਲ ਸੱਪਾਂ ਨੂੰ ਕੋਨਕੂਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡਿਆ। ਗੈਰ-ਜ਼ਹਿਰੀ ਪੂਰਬੀ ਨੀਲ ਸੱਪ ਦੱਖਣੀ ਲੰਬੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਲੇ ਪਾਈਨ ਜੰਗਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੱਪਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਲੰਬਾਈ 7 ਤੋਂ 9 ਫੁੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੇਸੀ ਸੱਪ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਬੀ ਇੰਡੀਗੋ ਸੱਪ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਬੀ ਇੰਡੀਗੋ ਸੱਪ ਪਹਿਲਾਂ ਫਲੋਰੀਡਾ, ਜਾਰਜੀਆ, ਅਲਾਬਾਮਾ ਅਤੇ ਮਿਸੀਸਿਪੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਪਰ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਾਰਨ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਅਲਾਬਮਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀਆਂ ਬਾਕੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ। 2006 ਵਿੱਚ ਅਲਾਬਾਮਾ ਦੇ ਸੰਭਾਲਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਨੀਲ ਸੱਪ ਨੂੰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸੱਪਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਫਿਰ 2010 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਂਕੂਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਇਹ ਸੱਪ ਮੁੜ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜਿਮ ਗੌਡਵਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸੱਪ ਦੀ ਖੋਜ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਸੱਪ ਛੱਡੇ ਗਏ ਸਨ, ਉਹ ਹੁਣ ਜੰਗਲੀ ਸੱਪਾਂ ਵਾਂਗ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵੀ ਪਾਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣਾ ਕਬੀਲਾ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।