ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਭਾਰਤੀ ਬੈਂਕਾਂ ਕੋਲ ਲਾਵਾਰਿਸ ਰਕਮ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2021-22 ਵਿੱਚ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਵਾਰਸ ਰਕਮ ਵਧ ਕੇ 48,262 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ‘ਚ ਇਹ ਰਕਮ 39,264 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। ਹੁਣ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਇਸ ਲਾਵਾਰਿਸ ਰਕਮ ਦੇ ਦਾਅਵੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਉਨ੍ਹਾਂ 8 ਰਾਜਾਂ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਕਮ ਜਮ੍ਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰਬੀਆਈ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਖਪਤਕਾਰ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਨਾਲ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮ ਲਾਵਾਰਿਸ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਾਵਾਰਿਸ ਰਕਮ ਬਚਤ ਖਾਤੇ, ਚਾਲੂ ਖਾਤੇ, ਫਿਕਸਡ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ, ਅਤੇ ਆਵਰਤੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲਾਵਾਰਿਸ ਰਕਮ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਅਵੇਅਰਨੈੱਸ ਫੰਡ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਕਮ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਪੰਜਾਬ, ਗੁਜਰਾਤ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਬੰਗਾਲ, ਕਰਨਾਟਕ, ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ/ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੈ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੈਂਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲਾਵਾਰਿਸ ਰਕਮ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਲਾਵਾਰਿਸ ਰਕਮ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖਾਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬੰਦ ਪਏ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਅਜਿਹੇ ਖਾਤਿਆਂ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਪਾਜ਼ਿਟਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਅਵੇਅਰਨੈੱਸ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਦੇ ਨਾ-ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਾਤਾਧਾਰਕ ਦੀ ਮੌਤ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਖਾਤੇ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਣਾ, ਗਲਤ ਪਤਾ ਜਾਂ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਵਿਅਕਤੀ ਰਜਿਸਟਰਡ ਨਾ ਹੋਣਾ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਲਾਵਾਰਿਸ ਖਾਤੇ ਦੀ ਰਕਮ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਅਵੇਅਰਨੈੱਸ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਚਲੀ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਲਈ ਬੈਂਕ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਲਾਵਾਰਿਸ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਬੈਂਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ ਦੇ ਪੈਨ ਕਾਰਡ, ਜਨਮ ਮਿਤੀ, ਨਾਮ ਅਤੇ ਪਤੇ ਤੋਂ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਲਾਵਾਰਿਸ ਰਕਮ ਪਈ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।