ਗਲਾਸਗੋ / ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਲਵਾਯੂ ਵਾਰਤਾ ‘ਚ ਸੰਭਾਵਿਤ ਅੰਤਿਮ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਾ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਇਕ ਡਰਾਫਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਹੋ ਰਹੇ ‘ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ’ ਦੇ ਬਾਰੇ ‘ਚ ‘ਚਿੰਤਾ’ ਜਤਾਉਣ ਅਤੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕੋਲੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੈ।
ਗਲਾਸਗੋ, ਸਕਾਟਲੈਂਡ ‘ਚ ਵਾਰਤਾ ‘ਚ ਵੰਡ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਸਕਰਣ ‘ਚ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ 2030 ਤੱਕ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ‘ਚ ਲਗਭਗ ਅੱਧੀ ਕਟੌਤੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਭਲੇ ਹੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਅਕਸਰ ਦੱਸੇ ਗਏ ਉਸ ਟੀਚੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜੁੜਦੇ। ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਤਹਿਤ ਡਰਾਫਟ ‘ਚ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੋਂ ‘ਜੈਵਿਕ ਈਂਧਨ ਲਈ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੋਲੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਪੜਾਅਵਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦਰਭ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਕੋਲੇ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਬਿਜਲੀ ਪਲਾਂਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਖਾਸ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਦਾ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਹੈ।
ਪਰ ਇਹ ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਇਕ ਅਹਿਮ ਅਤੇ ਸਸਤਾ ਸਰੋਤ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਡਰਾਫਟ ‘ਚ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੱਖ ਟੀਚਿਆਂ ‘ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਵਾਰਤਾ ‘ਚ ਜਾਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗਲਾਸਗੋ ‘ਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਲਵਾਯੂ ਵਾਰਤਾ ਦੇ ਬ੍ਰਿਿਟਸ਼ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਤਭੇਦਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਿਕਲਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਪੀਕਰ ਆਲੋਕ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਵਾਰਤਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਰਪਾ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਆE। ਗਲਾਸਗੋ ‘ਚ ਜੋ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣੇਗੀ, ਉਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨਾਨੀ-ਪੋਤਿਆਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਤੈਅ ਹੋਵੇਗਾ। ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰੀਏ। ਯੂਰਪੀਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫਰਾਂਸ ਟਿਮਰਮੈਂਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਪੂਰਾ ਸਾਥ ਰਹੇਗਾ। ਚੀਨ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਰਗੇ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨਕਾਰੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੰਮੇ ਹੱਥੀ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੱਡੇ ਨਿਕਾਸਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ।